Cánh cửa đến với tri thức hiện đại

Khơi nguồn sáng tạo

Từng là điểm đến quen thuộc sau mỗi tiết học hay giờ ra chơi, song thư viện Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh còn hạn chế về cơ sở vật chất, không gian chật hẹp, trang thiết bị học tập đơn giản, chưa đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng cao của học sinh. Tuy nhiên, từ tháng 5/2025, nơi đây đã thay “áo mới” với mô hình STEAM Hub, một không gian tích hợp công nghệ hiện đại và các hoạt động thực hành theo định hướng STEAM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật, toán học), mang lại trải nghiệm học tập toàn diện và hấp dẫn hơn cho học sinh.

Cô Phạm Thị Thu, phụ trách thư viện cho biết: Với sự hỗ trợ của Sở Giáo dục và Đào tạo cùng tổ chức STEAM for Vietnam, thư viện được thiết kế theo hướng mở, gần gũi và tiện ích. Các khu vực đọc sách, góc sáng tạo STEM, không gian học nhóm, bàn thí nghiệm lập trình… được bài trí hợp lý. Hệ thống máy chiếu, màn hình tương tác, máy tính bảng và wifi phủ sóng toàn bộ thư viện. Bàn ghế linh hoạt, học cụ đa dạng giúp học sinh thuận tiện tương tác, khám phá và thực hành.

Từ khi STEAM Hub đi vào hoạt động, nơi đây luôn rộn ràng không khí học tập. Học sinh hào hứng khám phá kiến thức thuộc nhiều lĩnh vực. Không gian thân thiện cũng kích thích sự sáng tạo, giúp các em cảm thấy thoải mái trong mỗi giờ học, buổi trải nghiệm. Các hoạt động học nhóm, thực hành tại khu STEM hay khu lập trình tạo môi trường năng động, góp phần rèn luyện tư duy logic và kỹ năng giải quyết vấn đề. Thư viện vì thế trở thành điểm đến lý tưởng, khơi nguồn cảm hứng học tập cho học sinh nhà trường.

Em Lò Nhật Dũng, lớp 12 C1 chia sẻ: Thư viện STEAM Hub thực sự là một không gian lý tưởng để chúng em được khám phá và trải nghiệm kiến thức một cách sinh động, khác hẳn với việc học trên sách vở. Các thiết bị hiện đại như màn hình tương tác, bộ dụng cụ STEM giúp em hiểu bài nhanh hơn và hứng thú hơn khi tham gia các hoạt động nhóm. Em cảm thấy tự tin hơn khi được thực hành và sáng tạo, điều mà trước đây rất khó thực hiện trong môi trường học truyền thống.

Thay đổi tư duy, phát triển năng lực

Không đơn thuần là đầu tư cơ sở vật chất, mô hình thư viện thông minh còn là bước chuyển quan trọng trong tư duy giáo dục từ truyền đạt kiến thức sang phát triển năng lực; từ dạy học một chiều sang khuyến khích học sinh chủ động lĩnh hội. Với học sinh dân tộc thiểu số, mô hình này càng thêm ý nghĩa khi góp phần thu hẹp khoảng cách số, mở rộng cơ hội tiếp cận công nghệ hiện đại và tạo tiền đề để thích ứng với xu hướng chuyển đổi số trong giáo dục.

Hiện nay, Thư viện STEAM Hub được vận hành bài bản với sự phối hợp của tổ chuyên môn, giáo viên các bộ môn và cán bộ thư viện nhằm khai thác tối ưu không gian và trang thiết bị. Nhà trường cũng tích cực lồng ghép hoạt động STEAM vào các tiết học môn Vật lý, Hóa học, Tin học… tạo cầu nối giữa lý thuyết và thực tiễn. Tại đây, học sinh được trực tiếp làm thí nghiệm, lắp mạch điện, lập trình robot, thiết kế mô hình sinh học hoặc giải toán qua trò chơi sáng tạo. Qua đó, các em phát triển tư duy khoa học, kỹ năng thuyết trình và tinh thần hợp tác nhóm.

Thầy Vũ Trung Hoàn, Hiệu trưởng nhà trường nhận định: Mô hình Thư viện công nghệ STEAM Hub là hướng đi mới trong đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực. Chúng tôi kỳ vọng nơi đây không chỉ là không gian tiếp cận tri thức hiện đại mà còn giúp học sinh rèn kỹ năng mềm, nuôi dưỡng tinh thần học tập suốt đời. Đặc biệt, với học sinh dân tộc thiểu số, sự đổi mới này càng có ý nghĩa khi giúp các em tự tin hòa nhập và sẵn sàng chinh phục những thử thách.

Từ khi đưa vào sử dụng, đã có hàng trăm lượt học sinh đến Thư viện công nghệ STEAM Hub mỗi ngày. Nhiều lớp đã tổ chức tiết học trải nghiệm, tiết học đổi mới phương pháp với nội dung hấp dẫn, học liệu trực quan, giúp học sinh tiếp thu kiến thức hiệu quả hơn. Vai trò của giáo viên cũng chuyển từ người truyền đạt sang người định hướng, đồng hành cùng học sinh trong hành trình tìm hiểu kiến thức.

Không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục, STEAM Hub còn là nơi khơi gợi đam mê nghiên cứu, khám phá tiềm năng cá nhân của học sinh. Đặc biệt, với nhiều em dân tộc thiểu số, đây là lần đầu tiếp xúc với thiết bị công nghệ hiện đại, được hướng dẫn sử dụng và áp dụng vào bài học cụ thể. Từ chỗ rụt rè, thiếu tự tin, nhiều em đã chủ động học hỏi, đam mê sáng tạo, tích cực tham gia sinh hoạt chuyên đề.

“Điều khiến tôi vui nhất là học sinh giờ đây không chỉ học để biết mà học để làm, để sáng tạo. Khi các em áp dụng lý thuyết vào thực hành, mức độ hiểu sâu hơn hẳn. Phương pháp này cũng giúp giáo viên dễ nhận ra năng lực từng em để có hướng bồi dưỡng phù hợp” - thầy Vũ Trung Hoàn nhấn mạnh.

Không gian thư viện hiện đại, sinh động, gần gũi với học sinh chính là minh chứng cho hướng đi đúng trong xu thế chuyển đổi số toàn cầu. Và với Thư viện công nghệ STEAM Hub ở Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh giờ đây không còn là nơi chỉ để đọc sách mà đã trở thành phòng học mở, nơi kiến thức gắn với đời sống. Hơn thế, đây còn là cánh cửa dẫn tới sự đổi thay trong tư duy giáo dục, trong nhận thức và trong hành trình phát triển tương lai của những công dân số đang từng ngày trưởng thành tại Điện Biên.